Vlaamse meerderheid blijft vasthouden aan dossiertaks in Vlaamse Sociale Bescherming ondanks bijsturing Grondwettelijk Hof

30 april 2024 - Actualiteit - Sociale bescherming

Door een uitspraak van het Grondwettelijk Hof in de zomer van vorig jaar stuurt de Vlaamse regering verplicht het decreet over de Vlaamse Sociale Bescherming bij. Zo oordeelde het Hof dat de extra verblijfs- en inburgeringsvoorwaarden voor het zorgbudget en de zorgpremie onwettig waren en vroeg het ook de dossiertaks bij te sturen. Die taks, die de Vlaamse regering invoerde als extra drempel om beroep aan te tekenen tegen een beslissing over iemands zorgbudget werd door het Hof als discriminerend bestempeld. Opvallend: de Vlaamse regering behoudt de taks ondanks dat oordeel en verlaagt enkel het te betalen bedrag. Vandaag wordt de wijziging door de meerderheid in het Vlaams Parlement goedgekeurd.

Niet minder dan 19 middenveldorganisaties waaronder het Vlaams ABVV verenigden zich in de coalitie Iedereen Beschermd en stapten begin 2022 naar het Grondwettelijk Hof om klacht in te dienen tegen de nieuwe wijzigingen in de Vlaamse Sociale Bescherming, ingevoerd door toenmalig Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke. Het Hof deed in de zomer van 2023 uitspraak en oordeelde dat de organisaties terecht wezen op enkele grondwettelijke fouten in het decreet. Zo vernietigde het Hof de extra verblijfs- en inburgeringsvoorwaarden van het decreet en bestempelde het de dossiertaks als discriminerend.

Die taks, ingevoerd als extra drempel tegen het aantekenen van beroep bij de aanvraag van een zorgbudget, bedroeg in het oorspronkelijke decreet 75 euro, met mogelijkheid tot korting naar 37,5 euro voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming. Enkele kleineren groepen werden vrijgesteld van de taks. Opvallend, huidig minister van Welzijn Hilde Crevits weigert de taks te laten vallen, maar voert in het bijgestuurde decreet een taks van 30 euro in voor zowel de mensen met een verhoogde tegemoetkoming als voor de vrijgestelde groepen. Daarmee interpreteert ze de uitspraak van het Hof (‘de dossiertaks is discriminerend’) bijzonder nauw. De taks verdwijnt niet, maar wordt simpelweg voor iedereen gelijk. Het argument van de minister: de taks blijft nodig om automatische beroepen tegen te gaan.

Dat argument doet de wenkbrauwen fronsen bij kenners van de Vlaamse Sociale Bescherming. Zo worden deze beroepen allesbehalve systematisch aangetekend. Mensen die in beroep gaan doen dat steevast op aanraden van professionals. Ze doen dat bovendien vaak terecht: meer dan zes op tien van de beroepen (61,4%) blijken na controle terecht. Het gaat hier dan ook over mensen in zeer complexe zorgsituaties, waarbij een foute inschatting niet ongebruikelijk is.

Volgens de Vlaamse regering is de extra drempel nodig om mensen te ontmoedigen zomaar beroep aan te tekenen, maar het risico is reëel dat vooral financieel zeer kwetsbare mensen hierdoor ontmoedigd worden en zo steun mislopen waar ze wel degelijk recht op hebben. Het Vlaams ABVV vindt het dan ook bijzonder jammer dat deze maatregel straks alsnog gestemd wordt.